Γενική περιγραφή
Το Τείχος του Αδριανού χτίστηκε με εντολή του Αυτοκράτορα Αδριανού, μετά την επίσκεψή του στη Βρετανία το 122 μ.Χ. Σχεδιάστηκε ως ένα συνεχές τείχος με ένα κάστρο σε κάθε ρωμαϊκό μίλι (1,48 χιλιόμετρα) και δύο πυργίσκους σε ίση απόσταση μεταξύ των κάστρων. Το Τείχος, με τις αμυντικές του τάφρους και τα μεγάλα οχυρά του, εκτεινόταν από ακτή σε ακτή, σε απόσταση περίπου 120 χιλιομέτρων ή 75 μιλίων. Αποτελούσε το βορειότερο σύνορο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το Τείχος του Αδριανού είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που έχει χαρακτηριστεί από την UNESCO.
Περίπου 132 klm (σύμφωνα με το Gaia app) η 126 klm (σύμφωνα με το Komoot app) περπατήσαμε μέσα σε πέντε μέρες. Μέσα σε αυτές τις 5 μέρες επισκεφθήκαμε 5 μουσεία με είσοδο. Τέσσερις διανυκτερεύσεις πραγματοποιήθηκαν στην ύπαιθρο με αντίσκηνο και την τελευταία μέρα σε ξενοδοχείο στο Newcastle για να κάνουμε επιτέλους ντουζ. Για τη διατροφή μας είχαμε γκαζακι να βράσουμε μακαρόνια. Η βασική διατροφή ήταν κονσέρβες, μπάρες κλπ. Επειδή αυτά τελείωσαν σύντομα έπρεπε να ανεφοδιαστούμε Σε όλη αυτή τη διάσχιση περάσαμε μόνο μέσα από δύο-τρία χωριά. Σε ένα αυτά κάναμε τον ανεφοδιασμό μας.
H συνολική διάρκεια διάσχισης υπολογίσθηκε συνολικά σε 46 ώρες και 28 λεπτά. (Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στα μουσεία διακόπταμε την λειτουργία των εφαρμογών). Η υψομετρική διαφορά ήταν 2014 Μ. όλες τις πέντε μέρες πορείας.
Πρώτη μέρα
Εάν θέλει ο πεζοπόρος να φθάσει ακριβώς από την δυτική ακτή στην ανατολική ακτή της Βρετανίας η εκκίνηση της διάσχισης μπορεί να γίνει από το Bowness on Solway . Από το Bowness on Solway μέχρι το Carlisle δεν είχε τίποτα ενδιαφέρον για μας και το αφήσαμε έξω. Κατά τη διάρκεια της πρώτης μέρας δεν είδαμε πολλά ίχνη του κατεστημένου τείχους του Ανδριανού σε αυτή την περιοχή. Εμείς ξεκινήσαμε από την πόλη Carlisle, πρώην Ρωμαϊκό οχυρό (caer=οχυρό), και μέσα σε μια μέρα πορείας φθάσαμε στο άκρως εντυπωσιακό μοναστήρι Lanercost priory. Το Αυγουστινιακό μοναστήρι ιδρύθηκε το 1169 και βρίσκεται μέσα σε μια πανέμορφη τοποθεσία. Κατά τη διάρκεια της μεταρρύθμισης μετατράπηκε σε ομαδική κατοικία. Το πιο σημαντικό αξιοθέατο της πρωτης μέρας ήταν το μοναστήρι Lanercost priory το οποίο υπέστη πολλές επιθέσεις κατά τη διάρκεια των Άγγλο Σκωτσέζικων πολέμων Αγγλίας εναντίον Σκωτίας. Το όμορφο και πλέον γαλήνιο περιβάλλον του Αυγουστινιανού Μοναστηριού Λάνερκοστ κρύβει μια συχνά ταραγμένη ιστορία. Βρίσκεται κοντά στο Τείχος του Αδριανού και υπέστη συχνές επιθέσεις από τους Σκωτσέζους, μία φορά μάλιστα από τον ίδιο τον Ρόμπερτ Μπρους. Ο θανάσιμα άρρωστος βασιλιάς Εδουάρδος Α΄ αναπαύθηκε εδώ για πέντε μήνες το 1306-7, λίγο πριν τον θάνατό του στην τελευταία του εκστρατεία. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα πολλά να δείτε σε αυτό το καλύτερα διατηρημένο μοναστήρι της επαρχίας Cumbria. Το ανατολικό άκρο της εκκλησίας του 13ου αιώνα σώζεται σε όλο του το ύψος, στεγάζοντας μέσα στο εντυπωσιακό τριπλό επίπεδο από καμάρες μερικά ωραία μνημεία. (Source: handrianswallcountry.co.uk)
Δεύτερη μέρα.
Η διαδρομή είναι μικτή αποτελούμενη από μονοπάτια, χωματόδρομους και σε κάποια σημεία άσφαλτο. Επιτέλους τη δεύτερη μέρα βλέπουμε ολοκάθαρα μπροστά μας τα τείχη του Ανδριανού που σαν ένα ατελείωτο φίδι ανεβοκατεβαίνει λόφους, διασχίζει πεδιάδες και κόβει στη μέση την χώρα των Brigantes, μίας κελτικής φυλής (Βρίγαντες στα αρχαία Ελληνικά). Άκρως εντυπωσιακό είναι το χαντάκι που έσκαψαν οι Ρωμαίοι από την ανατολική μέχρι την δυτική ακτή της Βρετανίας. Υπήρχαν χαντάκια και από τις δύο μεριές του τείχους, από την έξω μεριά για να μην πλησιάζουν οι εχθροί και από την μέσα μεριά για να μην πλησιάζουν οι υπήκοοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κοντά στα ρωμαϊκά οχυρά. Καταπληκτικό είναι το Roman Army Museum το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθεί ο πεζοπόρος.
Μεταξύ 69 και 86 μ.Χ., οι Ρωμαίοι επιχείρησαν να ολοκληρώσουν την κατάκτηση της βόρειας Βρετανίας. Αφού κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της πεδινής Σκωτίας και νίκησαν τους Καληδονίους στη μάχη, μέρος του στρατού έφυγε από τη Βρετανία για να καταστείλει μια εξέγερση σε άλλα μέρη της αυτοκρατορίας. Όταν ο Αδριανός επισκέφθηκε την περιοχή το 122 μ.Χ., ο στρατός είχε υποχωρήσει για να καταλάβει μια αλυσίδα φρουρίων μεταξύ των πόλεων Carlisle/Καρλάιλ και Corbridge/Κόρμπριτζ.
Μεγάλοι Ρωμαίοι ηγέτες πίστευαν ότι είχαν το δικαίωμα να επεκταθούν σε γειτονικές χώρες για να φέρουν δήθεν την τάξη και τον πολιτισμό! Με αντίστοιχο τρόπο στη σημερινή εποχή οι Αμερικάνοι και οι Βρετανοί πιστεύουν ότι έχουν το δικαίωμα να εισβάλουν σε εχθρικές αναπτυσσόμενες χώρες για να φέρουν δήθεν τη “δημοκρατία” και τον “πολιτισμό” όπως τον εννοούν αυτοί. Πέρα από την καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Οι Ισραηλινοί που επιτελούν τη γενοκτονία στη Γάζα ισχυρίσθηκαν ότι επιτέθηκαν στο Ιράν για να φέρουν και τη “δημοκρατία”! Η μεγάλη επέκταση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας δημιούργησε προβλήματα συνοχής. Ως αποτέλεσμα, όπως ειπώθηκε και προηγουμένως, ο Αυτοκράτορας Ανδριανός επισκέφθηκε την Βρετανία και διέταξε την κατασκευή εντυπωσιακού τείχους στα βόρεια σύνορα της αυτοκρατορίας.
Στη συνέχεια της πορείας ξαφνιαζόμαστε από το άκρως εντυπωσιακό και ρομαντικό κάστρο Thirlwall. Το Thirlwall κάστρο είναι ένα μεγαλοπρεπές οικογενειακό κάστρο του 14 ου αιώνα. Είναι μισό κατεστραμμένο αλλά η ρομαντική του όψη ενθουσιάζει πολλούς ιστορικούς και καλλιτέχνες επισκέπτες. Οι ψηλοί του τοίχοι απέτρεψαν πολλούς Σκωτσέζους εχθρούς κατά τη διάρκεια του 15ου και 16ου αιώνα.
Είναι απίστευτο αλλά αληθινό: για να επισκεφθεί κανείς και τα 16 αξιοθέατα κατά την διάσχιση του τοίχους του Ανδριανού πρέπει να πληρώσει 104,6 λίρες ! Αλλά η ετήσια συνδρομή του μέλους είναι 96 λίρες! Αν γίνεις μέλος του English heritage γλυτώνει μόνο 8,6 λίρες. Συνεπώς το μέλος δεν κερδίζει σχεδόν τίποτα επισκεπτόμενος όλα τα αξιοθέατα κατά τη διάσχιση του τείχους του Ανδριανού. Το παράδοξο είναι ότι υπάρχουν δύο υπέροχα ιδιωτικά μουσεία τα οποία δεν αποτελούν μέλη του English Heritage οπότε εκεί πρέπει να πληρώσει κανείς ξεχωριστά! Εάν επισκεφθεί κανείς και τα δύο ιδιωτικά μουσεία έχει έκπτωση. Αφού επισκεφθήκαμε το υπέροχο Roman Army Museum συνεχίσαμε την πεζοπορία μας για να φθάσουμε κοντά στο δεύτερο μουσείο Vindolanda. Κατασκηνώσαμε στους λόφους σε απόσταση βολής από το μουσείο έτσι ώστε να είμαστε εκεί μόλις ανοίξει το πρωί.
Τρίτη μέρα
Ξημερώματα ξεκινάμε την πορεία για το μουσείο Vindolanda μέσα από χωράφια. Το Vindolanda δεν είναι ρωμαϊκό όνομα αλλά κέλτικο και σημαίνει άσπροι λόφοι και ομίχλη (από την ουαλική λέξη gwyn =λευκός). Τον χειμώνα όλα είναι καλυμμένα με χιόνι. Η επιλογή της θέσης δεν έγινε τυχαία, εκεί υπάρχουν ιαματικά λουτρά που ήταν απαραίτητα για τη διαβίωση στο στρατόπεδο. (Οι πληροφορίες προέρχονται από τα μουσεία που επισκεφθήκαμε. Μόνο τα επιπλέον σχόλια είναι δικά μου).
Το μουσείο Vindolanda ήταν εκπληκτικό. Είχε τόσα πολλά εκθέματα που δεν μπορούσαμε να φύγουμε. Αυτό που μας έκανε εντύπωση ήταν ότι οι Ρωμαίοι έφερναν στρατιώτες εδώ από διάφορα μέρη της αυτοκρατορίας για να υπηρετήσουν στα σύνορα. Οι στρατιώτες που στάθμευαν στα συνοριακά φυλάκια (μεταξύ αλλων και στη Vindolanda/Βιντολάντα) προέρχονταν από όλη την απέραντη Αυτοκρατορία της Ρώμης, ιδιαίτερα από τη βόρεια Ευρώπη. Στρατιώτες κυρίως από Γαλατία, από το σύγχρονο Βέλγιο, Ολλανδία, Ισπανία από Παννονία (Ουγγαρία) κλπ. Ακόμη και από την Βόρεια Θράκη (σημερινή Βουλγαρία) και την Συρία (τοξότες) είχαν φέρει στρατιώτες για υπηρετήσουν σε φυλάκια στην περιοχή Lake District. Προκειμένου να μην έχουν ρίζες και επαφές με τους συμπατριώτες τους, τους μετακινούσαν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Έτσι κατέληγαν πειθήνια όργανα της ρωμαϊκής εξουσίας. Μετά από 25 χρόνια υπηρεσίας σε έναν τόπο δεν είχαν την διάθεση να ξαναγυρίσουν πίσω στην πατρίδα τους και έμεναν στον ίδιο τόπο όπου είχαν τοποθετηθεί για τη θητεία τους. Μάλιστα στον πρώτο και δεύτερο αιώνα δεν είχαν δικαίωμα ούτε να παντρευτούν! Μετά από 25 χρόνια θητείας δεν θα βρίσκανε ούτε νύφη στην πατρίδα τους αφού θα είχαν φθάσει τα 45-50 τους χρόνια! Χώρια που θα επέστρεφαν σακατεμένοι από τις μάχες πίσω στην πατρίδα τους. Το έπαθλο θα μπορούσε να είναι η υπηκοότητα, η γη και το μέλλον, αλλά πολλοί στρατιώτες λόγω των μαχών δεν ζούσαν μετά από 25 χρόνια υπηρεσίας για να λάβουν την ανταμοιβή τους! Από την άλλη μεριά οι στρατιώτες είχαν πιο ψηλό μέσο όρο από τους πολίτες διότι είχαν πρόσβαση σε γιατρούς και καλύτερη διατροφή.
Ο στρατός γίνονταν ο τρόπος ζωής τους και η Βιντολάντα γίνονταν το σπίτι τους. Τονίζω ότι ένας από τους τρόπους με τους οποίους η Ρώμη έλεγχε τα εδάφη της ήταν να απομακρύνει τους μαχητές από τις πατρίδες και τις οικογένειές τους. Τώρα πλέον, ως βοηθητικά στρατεύματα, στάθμευαν σε όλη την Αυτοκρατορία. Τα στοιχεία (αρχαιολογία, επιγραφές και πινακίδες) υποδηλώνουν ότι η τάξη διατηρούνταν μέσω ενός συστήματος υπηρεσίας και ανταμοιβής, με αποτέλεσμα να επωφελούνται τόσο η Ρώμη όσο και οι στρατιώτες της. Αν βεβαίως κατάφερναν να μείνουν ζωντανοί από τις μάχες.
Μικρά τμήματα του Τείχους σώζονται στα Winshields. Αρχικά, μπορεί να είχε ύψος περίπου 4,5 μέτρα, φτάνοντας μέχρι την κορυφή του τοίχου, με ένα στηθαίο να προσθέτει άλλα 1,5 μέτρα. Βόρεια του τείχους, μια βαθιά τάφρος σε σχήμα V σχημάτιζε ένα επιπλέον εμπόδιο, αλλά για μεγάλο μέρος των Winshields η τάφρος παραλείφθηκε, καθώς οι ψηλοί βράχοι την καθιστούσαν περιττή. Στα νότια, ο στρατός έχτισε ένα άλλο φράγμα, μια τάφρο ανάμεσα σε δύο όχθες, γνωστή ως Vallum, ορίζοντας μια στρατιωτική ζώνη μεταξύ αυτού και του Τείχους. Στη συνέχεια της πορείας μας αφήνουμε έξω το περίφημο sycamore gap αφού είχαμε κάνει παράκαμψη λόγω μουσείου Vindolada. Εκεί κάποιοι ηλίθιοι έκοψαν το μοναδικό δένδρο δίπλα στο τοίχος του Ανδριανού. Τους επιβλήθηκε ποινή τέσσερα χρόνια και τρείς μήνες φυλάκιση! Αργότερα φθάνουμε στο φρούριο Housesteads το οποίο είναι ελάχιστα ανασκαμμένο. Σε μια από τις λίγες ανασκαφές βρέθηκε ρωμαϊκή κοινόχρηστη τουαλέτα.
Άκρως ενδιαφέρον είναι ο ναός του Μίθρα στην Brocolitia. Κάποιοι χαζοί έχουν αφήσει χρήματα και μυρωδικά στον ειδωλολατρικό βωμό. Ο Μίθρας είναι μια αρχαία ιρανική θεότητα που συνδέεται με τις διαθήκες, το φως, τους όρκους, τη δικαιοσύνη, τον ήλιο, τα συμβόλαια και τη φιλία. Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, αναπτύχθηκε μια μυστηριώδης θρησκεία που ονομάζεται Μιθραϊσμός, επικεντρωμένη σε μια μορφή εμπνευσμένη σε μεγάλο βαθμό από τον ιρανικό Μίθρα, αν και με μοναδικές εικόνες και τελετουργίες. Οι συμμετέχοντες προχωρούσαν σε μια ιεραρχία επτά βαθμίδων, με την υψηλότερη να ονομάζεται «Πατέρας». Κάθε βήμα περιλάμβανε μια δοκιμασία που απαιτούσε ψυχική και σωματική δύναμη απέναντι σε πραγματικό ή απειλούμενο κίνδυνο. Η συμμετοχή ήταν δημοφιλής στους Ρωμαίους στρατιώτες και περιλάμβανε τρεις διοικητές του κοντινού φρουρίου, οι οποίοι ήταν προστάτες των βωμών.
Προχωρώντας κατασκηνώνουμε μέσα στα όρια του Εθνικού πάρκου Northumberland. Βγαίνοντας έξω από τα όρια του πάρκου δεν θα βρίσκαμε χώρο για ελεύθερο κάμπινγκ. Κατασκηνώνουμε μέσα σε ένα δάσος. Τα περισσότερα μουσεία και καφέ ανοίγουν στις 10.00 το πρωί κάτι που μας δημιουργεί πρόβλημα καθώς ξεκινάμε να βαδίζουμε πιο νωρίς περίπου στις 08.30. Καμία σύγκριση με τα καφέ στην Ελλάδα που ανοίγουν από τις 06.00 το πρωί, αρκετά μάλιστα ψιλικά/καφέ διανυκτερεύουν!
Τέταρτη μέρα
Την τέταρτη μέρα βαδίζουμε προς το Chesters Fort Museum στο οποίο έδρευε ένα στρατόπεδο με Ρωμαϊκό ιππικό. Οι ιππείς πληρώνονταν με 450 δηνάρια τον χρόνο ενώ οι λεγεωνάριοι με 300. Οι ιππείς κοιμόντουσαν στον ίδιο θάλαμο με τα άλογα τους. Όπως μπορεί να καταλάβει κανείς ότι η μυρωδιά από τα κόπρανα των αλόγων θα ήταν δυσάρεστη. Το στρατόπεδο είχε δύο πύλες αντί για μία προκειμένου να βγαίνουν οι ιππείς έξω γρήγορα από τις πύλες.
Η τέταρτη μέρα δεν παρουσίαζε τίποτε ιδιαίτερο εκτός από μια μονότονη ατελείωτη πεζοπορία. Στην διαδρομή δεν περνάμε κοντά από χωριά εκτός από ένα. Μια μικρή παράκαμψη επιβάλλεται για να πάρουμε προμήθειες. Την μονοτονία της πεζοπορίας σπάζει η συζήτηση με τον μικρότερο μου γιό Ανδρέα. Επίσης ακούμε podcasts για τη ρωμαϊκή ιστορία.
Ο Ανδριανός ήταν μια πολύπλοκη προσωπικότητα. Ταξίδευε ασταμάτητα σε όλες τις περιοχές της αυτοκρατορίας προκειμένου να επιβλέψει τις επαρχίες, να επιθεωρήσει τον στρατό, να λύσει τα τοπικά προβλήματα, να διατάξει να κτιστούν τείχη προκειμένου να ενοποιήσει την αυτοκρατορία. Αν και παντρεμένος με Ρωμαία σύζυγο είχε σχέσεις και με νεαρό Έλληνα Αντίνοο από την Βιθυνία! Δυστυχώς για τον νεαρό Έλληνα το τέλος του ήταν άσχημο καθώς βρέθηκε πνιγμένος στον ποταμό Νείλο κατά τη διάρκεια κατάβασης του ποταμού με σκάφη! Από τον τρόπο που τον θρήνησε ο Ανδριανός συμπεραίνουμε ότι δεν έφερε ευθύνη για τον απροσδόκητο θάνατο του. Επειδή ήταν αντισυμβατικός σε όλα του ήρθε σε σύγκρουση με την αριστοκρατική σύγκλητο της Ρώμης. Δεν πηγαίνουμε προς στην ρωμαϊκή πόλη Corbridge καθώς είναι έξω από εκεί που θέλουμε να πάμε.
Είναι ευχάριστο να κάνει κανείς μεγάλες διασχίσεις μαζί με καλή παρέα -ιδιαίτερα εάν είναι συγγενής- γιατί μιλάτε στα μονότονα κομμάτια της διαδρομής, μοιράζεστε εμπειρίες. Εάν χρειαστεί ένας να πεταχτεί σε ένα μαγαζί για ψώνια αφήνει το βαρύ σακίδιο στον άλλο. Σε αυτήν την διάσχιση του τοίχους του Ανδριανού καλό είναι κάποιος -ια να έχει ενδιαφέρον για τις αρχαιότητες καθώς πρόκειται για πολυάριθμα φρούρια, φυλάκια μουσεία και πληροφορίες. Χωρίς βασικές γνώσεις για την ρωμαϊκή ιστορία είναι αδύνατον να αντιληφθεί κάποιος -ια που ακριβώς βρίσκεται.
Συνεχίζοντας την πορεία μας φθάνουμε έξω από την εκκλησία του Αγίου Όστβαλντ. Ο Άγιος Όστβαλντ βρίσκεται στον τόπο της Μάχης του Χέβενφιλντ, όπου, το 635 μ.Χ., ο βασιλιάς (αργότερα Άγιος) Όστβαλντ της Νορθουμβρίας ύψωσε έναν σταυρό πριν νικήσει τον βασιλιά Καντουάλχον του Gwynedd της Βόρειας Ουαλίας. Η λατρεία του Αγίου Όστβαλντ εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και η ημέρα του Αγίου Όστβαλντ είναι η 5η Αυγούστου. Ο σημερινός σταυρός από δρυ στο πεδίο χρονολογείται από τη δεκαετία του 1930. Η λατρεία του Αγίου Όστβαλντ έχει καταπληκτικές ομοιότητές με την περίπτωση του αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου ο οποίος αγιοποιήθηκε από την ορθόδοξη εκκλησία στα πλαίσια ενός αμοραλιστικού πολιτικού υπολογισμού.
Πέμπτη μέρα.
Την πέμπτη μέρα βαδίζουμε ατέλειωτα χιλιόμετρα προς το Newcastle upon Tyne και τον τελικό στόχο που είναι το φρούριο Segedunum η αλλιώς Wallsend. Καθ’ οδόν φθάνουμε στην περιοχή της μάχης του Newburn. Διεξήχθηκε στις 28 Αυγούστου 1640, οι Σκωτσέζοι νίκησαν τους Άγγλους. Η κυριότερη αιτία του πολέμου ήταν η θρησκεία. Αργότερα προσπερνάμε το Newcastle με τις αμέτρητες γέφυρες και φθάνουμε στον αρχαιολογικό χώρο του Wallsend. Εκεί τελειώνει η διάσχιση.
Έξοδα διάσχισης
Τα έξοδα της 6 μερης διάσχισης κατανέμονται ως εξής:
Μεταφορικά έξοδα (τραίνο, μετρό, diesel, 104,15 λίρες, Έξοδα διαμονής σε ξενοδοχείο (μία βραδιά) και οργανωμένο camping (μία βραδιά) 65+12= 77, Έξοδα εισόδου μουσείων και membership 128.55, Έξοδα διατροφής και αναψυκτικά 147,84 λίρες, Φαρμακευτικά έξοδα (compeed) 10,98, Σύνολο 456,52 λίρες δηλαδή 526 ευρώ.
Η εταιρεία Macs Adventure πουλάει εξαήμερες περιπατητικές διακοπές που καλύπτουν τη μισή διάσχιση του τοίχους του Ανδριανού προς 599 λίρες που καλύπτουν μόνο διαμονή και μεταφορά βαλιτσών. Εκτός είναι η μεταφορά από και προς προορισμό. Όλη τη διαδρομή από ακτή σε ακτή η εταιρεία την υπολογίζει σε 8 μέρες το ολιγότερο ενώ εμείς σε 5+1=6 μέρες. Ξεκινούν τη διαδρομή ανάποδα από το Newcastle και όχι από Carlisle. Είναι μέγα λάθος διότι το Newcastle είναι μία αστική περιοχή. Προσφέρουν διαμονή στο Newcastle, Chollerford, Once brewed, Haytongate/Lanercost, Carlisle και τελικά στο Bowness on Solway.
Ο Ρωμαϊκός στρατός και η κοινωνία στη Βρετανία της εποχής
Ο ρωμαϊκός στρατός ήταν η βάναυση δύναμη πίσω από μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες που έχει δει ποτέ ο κόσμος. Όπως αναφέρει ο Βιργίλιος στην Αινειάδα «Μην ξεχνάς, Ρωμαίε, ότι είναι η ιδιαίτερη ιδιοφυΐα σου να κυβερνάς τους λαούς· να επιβάλλεις τους τρόπους της ειρήνης, να λυπάσαι τους ηττημένους και να συντρίβεις τους περήφανους άνδρες που δεν υποτάσσονται»! (Πληροφορίες: Vindolanda Roman museum).
Η Ρώμη βρισκόταν στο κέντρο της Αυτοκρατορίας, υπαγορεύοντας αυτή την επέκταση και την εξάπλωση των πεποιθήσεών της κατά τη διάρκεια των αιώνων. Στο απόγειό της (περίπου 211 μ.Χ.), ο στρατός περιλάμβανε περίπου 500.000 στρατιώτες, σε 33 λεγεώνες και περίπου 400 βοηθητικά συντάγματα, ελέγχοντας έναν πληθυσμό 55 εκατομμυρίων ανθρώπων σε μια Αυτοκρατορία πολλών πολιτισμών που εκτεινόταν σε πάνω από 5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα/1,9 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια. Οι στρατιώτες έπρεπε να μεταφέρουν όλο τον εξοπλισμό τους, συμπεριλαμβανομένων όπλων, εργαλείων και εξοπλισμού κατασκήνωσης. Πλήρως φορτωμένοι, όλο αυτό το κιτ ζύγιζε έως και 35-40 κιλά . Εκτός από τα όπλα τους, κάθε στρατιώτης θα είχε μαζί του μια προμήθεια φαγητού και ένα τηγάνι για να το μαγειρέψει. Θα είχαν επίσης εργαλεία για την προσωρινή κατασκευή καταυλισμού, όπως μια αξίνα, ένα καλάθι για την εκκαθάριση του χώματος, ένα κομμάτι σχοινί και πιθανώς έναν ξύλινο πάσσαλο
Ένα τεράστιο έργο έπρεπε να γίνεται κάθε μέρα για να διατηρείται η συνοριακή λειτουργία. Εκτός από τα καθήκοντα φρουράς, την αδιάκοπη εκπαίδευση και τις πορείες, τα στρατεύματα έπρεπε να διασφαλίζουν ότι τα όπλα και ο εξοπλισμός συντηρούνταν, τα ζώα ταΐζονταν και ποτίζονταν, οι καλλιέργειες φροντίζονταν, τα εργαλεία ακονίζονταν και οι στρατώνες καθαρίζονταν. Εκτός από τα τείχη του φρουρίου, έπρεπε να ανεγερθούν στρατόπεδα πορείας, να σκαφτούν τάφροι και να δημιουργηθούν οχυρώσεις. Οι δρόμοι έπρεπε να κατασκευαστούν ή να επισκευαστούν και οι προμήθειες έπρεπε να προστατεύονται. Η κυκλοφορία των ντόπιων και στις δύο πλευρές των συνόρων φορολογούνταν, αστυνομευόταν και παρακολουθούνταν. Κάθε πτυχή της ζωής ενός στρατιώτη ελέγχονταν από τον στρατό. Δούλευαν σκληρά κάθε μέρα και είχαν πολύ περιορισμένο ελεύθερο χρόνο. Η χαλάρωση στο λουτρό ή ένα βραδινό γεύμα στην ταβέρνα ήταν στιγμές εκτός υπηρεσίας που έπρεπε να απολαμβάνουν. Για να διασφαλιστεί ότι όλα τα καθημερινά καθήκοντα εκτελούνταν, ήταν ζωτικής σημασίας να υπάρχει πλήρης τάξη και πειθαρχία. Οι στρατιώτες συχνά φοβόντουσαν περισσότερο τον εκατόνταρχό τους παρά τον εχθρό. Οι τιμωρίες επιβάλλονταν στους στρατιώτες που παρέκκλιναν από τη γραμμή. Ακόμα και μικρές διακριτικές ευχέρειες θα μπορούσαν να σημαίνουν εξαντλητικά επιπλέον καθήκοντα που ονομάζονταν κόπωση. Για πιο σοβαρές παραβάσεις, όπως η κλοπή, ο ύπνος εν ώρα υπηρεσίας φρουράς ή η λιποταξία, μπορούσαν να οδηγήσουν σε ξυλοδαρμούς, ακόμη και σε εκτέλεση. Και όσον αφορά τη δειλία, μερικές φορές ολόκληρος ο στρατώνας μπορούσε να τιμωρηθεί με στρατιώτες που επιλέγονταν τυχαία και ξυλοκοπούνταν μέχρι θανάτου από τους συστρατιώτες τους! Τέτοια βαναυσότητα. (Από εκεί προέρχεται και η λέξη αποδεκατισμός)!
Η βαρβαρότητα της Ρωμαϊκή πυγμαχίας ξεπερνούσε κάθε φαντασία καθώς οι Ρωμαίοι οδήγησαν το άθλημα σε ένα νέο και πιο θανατηφόρο επίπεδο ενσωματώνοντας μεταλλικές λεπίδες και ένθετα στην κοπτική άκρη των γαντιών. Τα γάντια ήταν κομμένα από ένα ενιαίο κομμάτι δέρματος και διπλωμένα σε μια «θήκη» που κωνικά κωνικά προς τα εκτεινόμενα δερμάτινα «μπράτσα» ήταν ενσωματωμένα το ένα στο άλλο σχηματίζοντας ένα οβάλ σχήμα με εσωτερική τρύπα στην οποία μπορεί ακόμα να εισαχθεί εύκολα ένα χέρι. Η θήκη του μεγαλύτερου γαντιού ήταν γεμισμένη με χόρτα και φτέρες που απορροφούσαν τους κραδασμούς, ενώ το μικρότερο γάντι είχε ένα ένθετο από σκληρό δέρμα. Το ένα γάντι είχε μια πεπλατυσμένη κάτω άκρη που σχημάτιζε μια σκληρή κορυφογραμμή από δέρμα που λειτουργούσε ως λεπίδα σχεδιασμένη να προκαλέσει ζημιά σε έναν αντίπαλο. Τα γάντια πιθανότατα ανήκαν σε έναν στρατιώτη που συμμετείχε σε δραστηριότητες γυμναστικής, εξάσκησης και αγώνων του ρωμαϊκού στρατού. Η αρχαία πυγμαχία ήταν ένας απλός αγώνας μεταξύ δύο αντιπάλων ανεξάρτητα από το βάρος και χωρίς αγώνες ή διαλείμματα. Ο νικητής είτε έβγαλε νοκ άουτ τον αντίπαλό του είτε τον ανάγκασε να υποχωρήσει. Γλυπτά που απεικονίζουν τους πρώτους πυγμάχους από τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο υποδηλώνουν ότι λάμβαναν χώρα γροθιές, αλλά με την πάροδο του χρόνου άρχισε να εμφανίζεται η εμφάνιση απλών «γαντιών», τα οποία είχαν σχεδιαστεί για να προστατεύουν τις αρθρώσεις των δακτύλων, αλλά και να προκαλούν ζημιά στον αντίπαλο. Η πυγμαχία εξασκούνταν στους Ολυμπιακούς αγώνες, σε επαγγελματικούς αγώνες, από μονομάχους και ως μέρος της στρατιωτικής εκπαίδευσης. Ήταν βάναυση, αλλά απαιτούσε επίσης μεγάλη δεξιότητα, στρατηγική, θάρρος και εξαιρετική αντοχή.
Πριν την έλευση των Ρωμαίων η Βρετανία ήταν μια γη πολλών διαφορετικών ιθαγενών φυλών, που μοιράζονταν γλώσσες και έθιμα, αλλά είχαν επίσης έντονη αίσθηση της δικής τους ταυτότητας. Κυβερνώμενοι από τους δικούς τους βασιλιάδες και βασίλισσες, κατοικούσαν σε ένα τοπίο που είχε αλλάξει πολύ από τις πράξεις τους. Οχυρά και οικισμοί διάσπαρτα σε όλη τη γη – αντανακλώντας χιλιάδες χρόνια ζωής και γεωργίας. Αυτές οι φυλές είχαν επαφές κοντά και μακριά, αντανακλώντας το εμπόριο και τον πόλεμο με φίλους και εχθρούς.
Συμπέρασμα
Αξίζει κανείς να επισκεφθεί τα μουσεία και να κάνει τη διάσχιση του τείχους του Αδριανού. Η ρωμαϊκή εισβολή πριν από σχεδόν 2.000 χρόνια είχε τεράστιο αντίκτυπο στη Βρετανία. Σήμερα, πολλά από τα πράγματα που εξακολουθούν οι Βρετανοί να απολαμβάνουν αποτελούν μέρος μιας τεράστιας και ποικίλης κληρονομιάς που άφησαν πίσω τους οι Ρωμαίοι. Πολλές από τις πόλεις που υπάρχουν σήμερα στη σύγχρονη Βρετανία ήταν κάποτε ρωμαϊκές πόλεις. Τα αθλητικά στάδια είναι χτισμένα με το ίδιο σχέδιο όπως τα αρχαία αμφιθέατρα (οβάλ – για να έχουν όλοι καλή θέα). Τα νομίσματα εξακολουθούν να σχεδιάζονται σε ρωμαϊκό στιλ και το σημερινό νομικό σύστημα πηγάζει από το ρωμαϊκό σύστημα διακυβέρνησης. Δεν είναι περίεργο που οι Ρωμαίοι παραμένουν σχετικοί με τους Βρετανούς 1.600 χρόνια αφότου έφυγαν από αυτές τις ακτές.
