Το Παιδί και το Άθλημα του Προσανατολισμού

                Οι νέοι ωφελούνται
από το άθλημα με τους ακόλουθους τρόπους: ικανοποιεί την ανάγκη τους για
κίνηση, αναπτύσσει τις διανοητικές τους ικανότητες και τις επιδεξιότητες λήψης αποφάσεων,
τους καθιστά αποφασιστικούς και προσανατολισμένους στον στόχο, αυξάνει την
δημιουργικότητα και την φυσική τους κατάσταση, απαιτεί εντιμότητα και κοινωνική
κατανόηση και ενισχύει την γνώση για τη γεωγραφία της χώρας.

                Τα παιδιά θα πρέπει
να ασχοληθούν με το άθλημα για τους ακόλουθους γνωστικούς, κοινωνικο-ψυχολογικούς
και σωματικούς λόγους: 1) Απαιτεί από τους αγωνιζόμενους να ερμηνεύουν συνεχώς
τις πληροφορίες, να αναλύουν τη διαμόρφωση του εδάφους και να συνδέουν το χάρτη
με το έδαφος. 2) Επέρχεται βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής αντοχής και της

γενικής φυσικής κατάστασης. 3) Με κίνητρο την επιτυχία καλλιεργούνται η
ταχύτητα, η ευκινησία και η δύναμη. 4) Υπάρχουν τόσο διανοητικές όσο και
σωματικές προκλήσεις στο άθλημα. Οι νέοι συχνά τρέχουν πιο μακριά και
προπονούνται πιο σκληρά όταν έχουν το επιπρόσθετο ενδιαφέρον της ανάγνωσης του
χάρτη. 5) Το orienteering ενισχύει την αυτονομία και την αυτοπεποίθηση αφού οι
νέοι αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις αποφάσεις τους. Η εύρεση των σημείων ελέγχου
μέσα σ’ ένα δάσος μετά από επιτυχημένη ανάγνωση του χάρτη προκαλεί στα παιδιά
ένα αυθεντικό συναίσθημα επιτυχίας. Το orienteering προσφέρει πρόκληση,
περιπέτεια και νέες εμπειρίες σε καταστάσεις όπου απαιτείται η επίλυση
προβλημάτων. Αφού μάθει το παιδί ή ο αρχάριος να κινείται μέσα σε οικείο
περιβάλλον, μπορεί αργότερα να προσανατολισθεί με εμπιστοσύνη σε άγνωστο
περιβάλλον. 6) Οι νέοι συχνά ξεκινούν το άθλημα μαζί με ομάδες και πρέπει να
μάθουν να συνεργάζονται μεταξύ τους.  

7) Στο υπαίθριο περιβάλλον δίνεται η
ευκαιρία για βελτίωση των σχέσεων
μεταξύ μαθητή – δασκάλου. 8) Προκειμένου οι νέοι άνθρωποι να ανταποκριθούν στις
σωματικές απαιτήσεις του αθλήματος θα πρέπει να αποφεύγουν βλαβερές συνήθειες,
π.χ. κάπνισμα. 9) Οι νέοι ενθαρρύνονται να έχουν ξεκάθαρους στόχους και
φιλοδοξίες, να είναι μεθοδικοί, να εργάζονται σκληρά και δημιουργικά για να
τους επιτύχουν. 10) Το άθλημα δημιουργεί στα παιδιά μια συναίσθηση και αναγνώριση
της σπουδαιότητας του περιβάλλοντος και της ανάγκης να τηρείται ένας κώδικας
προστασίας του περιβάλλοντος.

                Οι συμμετέχοντες
αντλούν περισσότερη ικανοποίηση από την ολοκλήρωση της διαδρομής παρά από την
δραστηριότητα αυτή καθ’ αυτή. Ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα του αγωνιστικού
προσανατολισμού όπως και όλων των υπαίθριων αθλητικών δραστηριοτήτων είναι ότι
οι δραστηριότητες αυτές προσαρμόζονται στα μέτρα του καθενός, αφού ο κάθε
αγωνιζόμενος επιλέγει την ταχύτητα με την οποία θα κινηθεί καθώς και το επίπεδο
δυσκολίας της διαδρομής δεδομένου ότι μπορεί να επιλέξει το μήκος και την
δυσκολία της διαδρομής πριν ξεκινήσει. Επίσης διαλέγει και πόσο ανταγωνιστικός
θα είναι. Άλλοι επιλέγουν να τρέξουν όσο πιο γρήγορα μπορούν ενώ άλλοι
επιλέγουν να περπατήσουν με την άνεσή τους. Η ευχαρίστηση από τις όμορφες
διαδρομές στη φύση αποτελεί την κυριότερη πηγή ευχαρίστησης. Άλλη μια σημαντική
πηγή ευχαρίστησης αποτελεί η εξερεύνηση, περιπέτεια, πρόκληση μιας άγνωστης διαδρομής.
Οι ευκαιρίες για συμμετοχή στον αθλητισμό καθορίζονται από την περιοχή όπου
μεγαλώνει. Ανάλογα με το εάν ζει κάποιος σε αστικό η αγροτικό περιβάλλον
υπάρχει μεγάλη διάφορα στο ποια σπορ θα επιλέξει (Knoll 1972, McPherson, 1982).
Το άθλημα του αγωνιστικού προσανατολισμού διεξάγεται κυρίως σε περιαστικά δάση
διότι αυτοί που το έχουν ανάγκη είναι ασφαλώς οι ταλαιπωρημένοι από τον αστικό
πολιτισμό κάτοικοι των μεγαλουπόλεων, ενώ αυτοί που μεγάλωσαν στην ύπαιθρο
παρόλο που έχουν περισσότερες εμπειρίες και γνώσεις για τη φύση πιθανώς να
αισθάνονται λιγότερο την ανάγκη να ασχοληθούν μ’ αυτό.

                Η οικογένεια και το
επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα θεωρούνται ότι αποτελούν τους κυριότερους φορείς
κοινωνικοποίησης στα σπορ κατά τη διάρκεια των ευαίσθητων παιδικών και νεανικών
χρόνων, ενώ οι φίλοι και οι γνωστοί παίζουν σπουδαίο ρόλο καθώς οι έφηβοι μετακινούνται
από την εφηβεία στην ενηλικίωση (Brennan and Bleakley, 1997). Για να προωθηθεί
η δια βίου άσκηση θα πρέπει η οικογενειακή κουλτούρα να είναι φιλική προς τα
σπορ. Η συμμετοχή στα σπορ όπως και κάθε μορφή κοινωνικής συμπεριφοράς
καθορίζεται από τη δομή του κοινωνικού περιβάλλοντος. Το παιδί είναι
εκτεθειμένο σε διάφορους κοινωνικούς θεσμούς όπου τα σημαντικά άλλα πρόσωπα
είναι συνήθως ενήλικες. Αυτά τα σημαντικά άλλα πρόσωπα μέσα στα κοινωνικά
συστήματα είναι η οικογένεια (γονείς, αδέλφια), οι συγγενείς (παππούδες,
γιαγιάδες, ξαδέλφια, θείοι και θείες), το σχολείο (δάσκαλοι, γυμναστές), οι
συνομήλικοι (φίλοι, γείτονες), τα αθλητικά σωματεία (προπονητές, γονείς,
συναθλητές, επίσημοι) και τα ΜΜΕ (επαγγελματίες αθλητές, αθλητικοί
δημοσιογράφοι) (McPherson, 1982). Το αποτέλεσμα όλων αυτών των κοινωνικών αυτών
θεσμών είναι το παιδί να αποκτήσει κάποιες αξίες που είναι άμεσο αποτέλεσμα των
προσδοκιών και απαιτήσεων των γονέων, των δασκάλων και των προπονητών (McPherson,
1982).

Επισης διαβαστε : Τι είναι το άθλημα του προσανατολισμού

ΚωνσταντίνοςΚουκουρής, Ph.D

Διδάσκων στο ΤΕΦΑΑ
Σερρών του ΑΠΘ

compass7@ath.forthnet.gr