35-year-old astrophysicist Natalie Christopher from London has been tragically killed in her attempt to climb a difficult road to Kerame of Evdilos in Ikaria. I will not refer to the achievements of death in science, sports, politics, etc. I will only outline the deeper causes of death. According to research leader Costas Markakis, “much of the rain that fell in winter made the rocks unstable. All locals know this and do not try to climb on them ”(Daily Mail online, 9 August 2019). I had the opportunity personally to take eight hiking / hiking trips to the beautiful and interesting island of Ikaria and to see closely the intricate and interesting terrain of the island with its many rocks. In fact, the hotel we stayed in was in the Kerame area. «The rocks in the area are very loose after we had a bad winter with lots of rain. All the local people know this and do not attempt to climb them».
As is well known, modern sedentary lifestyle is far from both the primitive human condition and the lives of modern indigenous hunters today. In order to compensate for this upsetting situation we are sometimes willing to engage in various activities of controlled fear. “The modern world offers a myriad of ways of generating a sense of fear in us for nothing more than pleasure. Whether it’s horror films, roller coasters or bungee jumps, the consumer market peddles us fear on tap and we are very willing to pay for it (p.193)”.
Fear can also work positively because by participating in some dangerous outdoor sports positive chemicals are released into the brain. As a result, our behavior adjusts in a positive direction in harmony with the primitive human being we come from. As Chris Van Tulleken et al reported: (2017 p. 194) “When we are in a fearfull situation but realize that it’s not going to tip over into immediate mortal danger, we release feel good chemicals, like serotonin and oxtyotin, which go flooding through the brain. It’s a reward for taking a risk and surviving, a neurological pat on the back that over time would have helped us develop better adapted behaviours as a hunting species” (194).
But unfortunately this healthy search for excitement and excitement in life drags some people into very dangerous situations. Chris Van Tulleken et al: (2017 p. 194) are very clear: “Recent studies have revealed that even today a tendency to thrill seeking seems to be carried in your genes. For some people this goes too far and the addiction to risk really does push them to the edge and beyond, but for most of us that healthy edge to push ourselves into controlled danger is one of life’s true well ..thrills”.
Η 35χρονη αστροφυσικός Natalie Christopher από το Λονδίνο βρήκε τραγικό θάνατο στην προσπάθεια της να αναρριχηθεί σε δύσβατο σημείο στον Κεραμέ του Ευδήλου στην Ικαρία. Δεν θα αναφερθώ στα επιτεύγματα της θανούσης στην επιστήμη, στον αθλητισμό, στην πολιτική κλπ. Θα σκιαγραφήσω μόνο στα βαθύτερα αίτια του θανάτου. Σύμφωνα με τον επικεφαλής των ερευνών Κώστα Μαρκάκη «η πολλή βροχή που έπεσε τον χειμώνα κατέστησε τους βράχους ασταθείς. Όλοι οι ντόπιοι το γνωρίζουν και δεν επιχειρούν να σκαρφαλώσουν σε αυτούς» (Daily Mail online, 9 August 2019). Είχα προσωπικά την ευκαιρία να πραγματοποιήσω οκτώ ορειβατικές/ πεζοπορικές διαδρομές στο πανέμορφο και ενδιαφέρον νησί της Ικαρίας και να διαπιστώσω από κοντά το πολύπλοκο και ενδιαφέρον ανάγλυφο του νησιού με τα πολλά βράχια. Μάλιστα το ξενοδοχείο όπου καταλύσαμε ήταν στην περιοχή του Κεραμέ.
Όπως είναι γνωστό ο σύγχρονος καθιστικός τρόπος ζωής απέχει πάρα πολύ τόσο από την αρχική κατάσταση του πρωτόγονου ανθρώπου όσο και από τη ζωή σύγχρονων ιθαγενών κυνηγών στις μέρες μας. Για να αντισταθμίσουμε αυτή την ανιαρή κατάσταση ενίοτε είμαστε πρόθυμοι να συμμετέχουμε σε διάφορες δραστηριότητες ελεγχόμενου φόβου. Όπως αναφέρουν Chris Van Tulleken, Xand Van Tulleken και ο Andrew Cohen (2017, Secrets of the Human body, William Collins books London, σ. 193): «Ο σύγχρονος κόσμος προσφέρει μια πληθώρα τρόπων δημιουργίας μιας αίσθησης φόβου μέσα μας για τίποτα περισσότερο από ευχαρίστηση. Είτε πρόκειται για ταινίες φρίκης, για roller coasters είτε για άλματα bungee jumping, η καταναλωτική αγορά μας προσφέρει το φόβο ως καταναλωτικό αγαθό και είμαστε πολύ πρόθυμοι να το πληρώσουμε».
Ο φόβος μπορεί να λειτουργήσει και θετικά μιας και συμμετέχοντας σε κάποια επικίνδυνα υπαίθρια αθλήματα απελευθερώνονται θετικές χημικές ουσίες στον εγκέφαλο. Ως συνέπεια η συμπεριφορά μας προσαρμόζεται σε θετική κατεύθυνση σε αρμονία με τον πρωτόγονο άνθρωπο από τον οποίο προερχόμαστε. Όπως αναφέρουν Chris Van Tulleken et al: (2017 σ. 194) «Όταν βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που προκαλεί φόβο αλλά συνειδητοποιούμε ότι δεν πρόκειται να μετατραπεί σε άμεσο θανάσιμο κίνδυνο, απελευθερώνουμε την αίσθηση καλές χημικές ουσιες, όπως η σεροτονίνη και η οξυτιτίνη, που πλημμυρίζουν στον εγκέφαλο και μας κάνουν να αισθανόμαστε καλά. Είναι μια ανταμοιβή για τη ανάληψη κινδύνου και επιβίωσης, ένα νευρολογικό κτύπημα στην πλάτη που με την πάροδο του χρόνου θα μας βοηθήσει να αναπτύξουμε καλύτερα προσαρμοσμένες συμπεριφορές ως άνθρωποι κυνηγοί».
Αλλά δυστυχώς αυτή η υγιής αναζήτηση διέγερσης και έξαψης στη ζωή παρασύρει κάποιους ανθρώπους σε πολύ επικίνδυνες καταστάσεις. Οι Chris Van Tulleken et al: (2017 σ. 194) είναι σαφέστατοι: «Πρόσφατες μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι ακόμα και σήμερα η τάση για αναζήτηση συναισθήματος έξαψης φαίνεται να μεταφέρεται στα γονίδιά σας. Για μερικούς ανθρώπους αυτό πάει πολύ μακριά και ο εθισμός στον κίνδυνο πραγματικά τους ωθεί προς τα άκρα και ακόμη πιο πέρα, αλλά για τους περισσότερους από εμάς αυτή η υγιής ώθηση να σπρώξουμε τον εαυτό μας στον ελεγχόμενο κίνδυνο αποτελεί μία πραγματική αναζήτηση έξαψης της ζωής».
Μεγαλύτερη ανάλυση αυτού του ζητήματος όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να βρεί σε άρθρο του υποφαινόμενου στην ιστιοσελίδα www.orienteering-greece.org με θέμα «η ανάληψη κινδύνου στην ορειβασία και την αναρρίχηση».
